Dấu mốc quan trọng cho ngành tiền mã hóa: Ba dự luật lớn về tiền mã hóa sẽ tác động ra sao đến toàn bộ thị trường?

Trong nhiều năm liên tiếp, lĩnh vực tiền mã hóa đã chứng kiến tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ và thiếu kiểm soát rõ ràng. Tuy nhiên, tuần này, Quốc hội Hoa Kỳ đang tổ chức "Tuần lễ Lập pháp Tiền mã hóa" đóng vai trò then chốt. Đạo luật GENIUS, Đạo luật CLARITY và Đạo luật Chống CBDC đang được phối hợp để xây dựng khung pháp lý toàn diện nhất lịch sử ngành tiền mã hóa Mỹ. Những dự luật này không chỉ hình thành lộ trình tuân thủ minh bạch mà còn ngăn chặn đồng tiền số do chính phủ phát hành. Nếu được thông qua, ba đạo luật quan trọng này có thể tái cấu trúc căn bản thị trường tiền mã hóa trị giá 2,8 nghìn tỷ USD.

Cuộc bỏ phiếu tại Hạ viện về các dự luật tiền mã hóa trọng yếu cũng đầy kịch tính. Ở vòng đầu tiên, nhiều nghị sĩ Cộng hòa bất ngờ bỏ phiếu phản đối, khiến cựu Tổng thống Trump phải mời 12 thành viên chủ chốt vào văn phòng để thương lượng—đây là những người nắm giữ lá phiếu quyết định kết quả. Sau gần 10 tiếng đàm phán căng thẳng, các nhà lập pháp đã phá vỡ thế bế tắc với một cuộc bỏ phiếu thủ tục (quyết định xem dự luật có được chuyển sang vòng biểu quyết cuối cùng hay không), tạo nên kỷ lục bỏ phiếu dài nhất lịch sử Quốc hội. Kết quả này mở đường cho tranh luận thực chất về Đạo luật GENIUS (Guiding and Enabling National Innovation in U.S. Stablecoins Act), Đạo luật CLARITY (Digital Asset Market Clarity Act) và Đạo luật Chống Giám sát CBDC.

Các nghị sĩ Cộng hòa bất đồng quan điểm thẳng thắn đối đầu Trump trong cuộc bỏ phiếu lịch sử

Tâm điểm tranh luận là Đạo luật GENIUS, quy định khung pháp lý liên bang cho stablecoin. Đạo luật CLARITY xác định rõ ranh giới khi nào tài sản số là hàng hóa hoặc chứng khoán, phân định rõ vai trò giám sát giữa Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai (CFTC) và Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch (SEC). Cùng lúc, Đạo luật Chống CBDC hướng tới việc cấm phát hành tiền số ngân hàng trung ương Mỹ (CBDC), nhằm bảo vệ quyền riêng tư tài chính cho người dân. Nếu được thông qua, ngành tiền mã hóa Mỹ sẽ chuyển từ giai đoạn đổi mới mang tính thí nghiệm sang kỷ nguyên vận hành theo quy tắc minh bạch, sát thực tế.

Hành trình Quốc hội: Khởi đầu đầy thử thách

Đạo luật GENIUS được Thượng viện thông qua ngày 17/6/2025 với ủng hộ mạnh mẽ của lưỡng đảng (68-30), dẫn dắt tiến trình lập pháp tiền mã hóa của Mỹ. Tuy nhiên, phía Cộng hòa tại Hạ viện dưới sự lãnh đạo của Chủ tịch Freedom Caucus Andy Harris (R-MD) lại đòi hỏi quy định chống CBDC cứng rắn hơn. Ngày 15/7/2025, 12 nghị sĩ Cộng hòa bất chấp chỉ đạo thẳng thắn của Trump, bỏ phiếu 196-223 để bác quy trình cần thiết để Đạo luật GENIUS lên thảo luận. Sự chia rẽ hiếm hoi của Đảng Cộng hòa này xuất phát từ thiếu vắng quy định cấm CBDC rõ ràng.

Danh sách 12 nghị sĩ Cộng hòa phản đối có các gương mặt như Marjorie Taylor Greene (R-GA), cho rằng dự luật “không cấm tiền số ngân hàng trung ương”, và Anna Paulina Luna (R-FL), cảnh báo dự luật có thể vô tình tạo điều kiện xuất hiện CBDC. Các mối lo này cho thấy tâm lý phản đối mạnh mẽ đối với khả năng nhà nước giám sát tài chính thông qua CBDC.

Nếu thiếu quy định cấm CBDC, Cục Dự trữ Liên bang (Fed) có thể xây dựng hệ thống giám sát số hóa chưa từng có tại Mỹ, giám sát từng giao dịch theo thời gian thực và xóa bỏ quyền riêng tư của tiền mặt. Nguy cơ kinh tế cũng lớn không kém—CBDC có thể gây làn sóng rút tiền khỏi ngân hàng thương mại khi người dân chuyển tiền về tài khoản ở Fed, đe dọa sự ổn định của ngành ngân hàng 18 nghìn tỷ USD.

Trên thế giới, 137 quốc gia chiếm 98% GDP toàn cầu đang nghiên cứu CBDC, trong khi đồng nhân dân tệ số của Trung Quốc đã phổ biến rộng rãi. Các nghị sĩ Cộng hòa cảnh báo rằng nếu không có lệnh cấm rõ ràng, Hoa Kỳ có thể vô tình tiếp nhận “công cụ giám sát tiền tệ” làm thay đổi gốc rễ quan hệ giữa người dân và nhà nước.

Trump đích thân tháo gỡ bế tắc tại Phòng Bầu dục

Tối 15/7, Trump trực tiếp can thiệp nhằm tháo gỡ bế tắc. Sau cuộc gặp với 11/12 nghị sĩ bất đồng tại Phòng Bầu dục, Trump đã nhận được cam kết đồng ý bỏ phiếu lại nhờ một thỏa thuận mang tính dung hòa. Thỏa thuận này gắn Đạo luật Chống Giám sát CBDC vào Đạo luật Quốc phòng và tích hợp “ngôn ngữ chống CBDC mạnh mẽ” vào Đạo luật CLARITY.

Trump viết trên Truth Social: “Sau trao đổi ngắn, tất cả đã đồng ý bỏ phiếu thông qua quy trình vào sáng mai.” Việc trực tiếp đứng ra thương thảo cho thấy tầm ảnh hưởng của Trump đối với khối Cộng hòa, dù ngay cả nhóm bảo thủ nhất cũng từng thách thức ông.

Cuộc bỏ phiếu ngày 16/7 đã lập kỷ lục là thủ tục bỏ phiếu dài nhất Hạ viện, kéo dài hơn 10 giờ khi lãnh đạo Đảng Cộng hòa nỗ lực hòa giải các nhóm nội bộ. Tối thứ Tư, Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson (R-LA) đã giúp đạt được thỏa thuận cuối cùng, dần dần tháo gỡ các mâu thuẫn nội bộ và quy trình được thông qua với tỷ lệ sát sao 215-211.

Sau khi quy trình được phê duyệt, Quốc hội tiến hành chuẩn bị bỏ phiếu cuối cùng cho các dự luật GENIUS, CLARITY và Chống CBDC. GENIUS dự kiến sẽ trở thành luật tiền mã hóa lớn đầu tiên được Tổng thống Mỹ ký ban hành, khi đã đạt ủng hộ quốc hội rộng rãi nhằm thiết lập bộ quy tắc liên bang cho stablecoin.

Dự luật yêu cầu doanh nghiệp phát hành stablecoin phải duy trì dự trữ 1:1 bằng USD hoặc trái phiếu Kho bạc ngắn hạn và công bố thành phần dự trữ hàng tháng. Điều này xây dựng nền tảng uy tín và niềm tin cho ngân hàng, doanh nghiệp cũng như người dùng phổ thông. Đạo luật CLARITY giúp xác định rõ ràng khi nào token là hàng hóa hoặc chứng khoán, mở rộng vai trò giám sát tài sản số cho CFTC và giảm áp lực thực thi cho SEC. Động thái này chứng minh Mỹ đã đưa ra bộ quy tắc thực chất cho thị trường tiền mã hóa—vốn từ lâu nằm ngoài khung tài chính truyền thống.

Quy trình đã thông qua cũng xác lập phạm vi tranh luận cho cả ba đạo luật, mở đường áp dụng khung pháp lý toàn diện mà vẫn duy trì sự đồng thuận nội bộ về các mục tiêu lập pháp then chốt của Đảng Cộng hòa.

Quy định không phải hồi kết—mà là chương hai của tiền mã hóa

Đã nhiều năm, lĩnh vực crypto vận hành như một “phép thử pháp lý”. Bitcoin là thử nghiệm tiền số mang tính nổi loạn, Ethereum mang lại nền tảng công nghệ mới, các đổi mới như DeFi, NFT, GameFi, token hóa tài sản thực ra đời—tất cả phát triển trong vùng xám pháp luật. Nhưng sau sự sụp đổ ngoạn mục của FTX năm 2022, câu chuyện ngành đã thay đổi, cả thị trường lẫn cơ quan quản lý đều yêu cầu quy tắc rõ ràng.

Loạt luật mới của Mỹ giải quyết ba câu hỏi chính: Stablecoin nào hợp pháp? Tài sản số nào là hàng hóa, cái nào là chứng khoán? Ai chịu trách nhiệm giám sát hệ sinh thái tài chính mới này? Sắp tới, khung pháp lý liên bang sẽ trả lời minh bạch. Khi các chi tiết này được xác lập, ngành sẽ chuyển từ thử nghiệm sang giai đoạn tăng trưởng quy củ, theo quy chuẩn rõ ràng.

Như ông Jag Kooner, Giám đốc Phái sinh Bitfinex nhận định, khi khung pháp lý hoàn thiện, nhà đầu tư tổ chức sẽ quay lại. Ba đạo luật này mở ra các lộ trình quản lý khác nhau, tái định hình sâu sắc thị trường crypto—tạo ra người thắng, kẻ thua giữa các lĩnh vực và dự án.

GENIUS Act sẽ chuyển hóa thị trường stablecoin như thế nào

Ngành stablecoin trị giá hơn 190 tỷ USD chịu tác động tức thời. USDC của Circle nhiều khả năng thành công lớn, khi 80% dự trữ ở trái phiếu Kho bạc Mỹ và đã có hợp tác ngân hàng lớn, hoàn toàn đáp ứng đa số tiêu chí pháp lý. Việc niêm yết trên NYSE cùng hợp tác BlackRock giúp Circle sẵn sàng thâm nhập thị trường đại chúng khi khung pháp lý mới ra đời.

Đối với Tether, thách thức sinh tồn rất rõ rệt. Tuy chiếm hơn 60% thị trường với 155 tỷ USD lưu hành, việc thiếu minh bạch kiểm toán và yếu tố tuân thủ khiến Tether khó đáp ứng tiêu chuẩn nghiêm ngặt của GENIUS. Công ty buộc chọn giữa chi phí tuân thủ tốn từ 2–5 triệu USD mỗi năm hoặc rút lui khỏi Mỹ để tập trung cho El Salvador và các thị trường chưa quản lý chặt.

Các stablecoin phi tập trung như DAI sẽ cần tái cấu trúc mạnh. Bởi 80% DAI dựa vào stablecoin tập trung (USDC là chủ yếu), MakerDAO sẽ đối mặt rủi ro phụ thuộc và buộc tăng tỷ trọng dự trữ Kho bạc Mỹ từ 10% lên trên 50% để tuân thủ. Quản trị DAO cũng sẽ phải điều chỉnh để đáp ứng tiêu chí ra quyết định tập trung.

Doanh nghiệp mới phải có chi phí gia nhập 1–3 triệu USD và chi phí tuân thủ hàng năm từ 2–10 triệu USD—bài toán thách thức cho startup nhưng lại mở đường cho tài chính truyền thống. Các ngân hàng lớn, Visa, Mastercard và công ty fintech đã sẵn sàng phát hành stablecoin, thị trường có thể chạm 2 nghìn tỷ USD năm 2030.

Đạo luật CLARITY: Minh bạch đi cùng chi phí tuân thủ tăng

Đạo luật CLARITY mang đến khung pháp lý đầu tiên cho tài sản số bằng cách xác định ranh giới giữa SEC và CFTC—đổi lại là các gánh nặng tuân thủ mới cho doanh nghiệp.

Các giao thức DeFi đối diện bất định lớn. Uniswap và các sàn phi tập trung phải áp dụng quy trình kiểm duyệt niêm yết giống sàn tập trung, thậm chí phải đăng ký giao diện người dùng dưới dạng môi giới. Compound và các giao thức lending chuyển sang cấu trúc quỹ để đảm bảo minh bạch, đồng thời thể hiện đủ phân quyền để được điều tiết nhẹ hơn.

Các startup DeFi nhỏ có thể gánh chi phí tuân thủ từ 500.000–1 triệu USD/năm—giúp các doanh nghiệp lớn có ưu thế vượt trội. Nhiều lãnh đạo cảnh báo nguy cơ “làn sóng lập trình viên DeFi rời Mỹ” do yêu cầu tập trung hóa để đáp ứng pháp lý. Dự án token phải đổi lại phân loại, từ “tài sản hợp đồng đầu tư” dưới quản lý SEC sang “hàng hóa số” dưới sự giám sát của CFTC. Điều này sẽ khiến giá biến động ngắn hạn nhưng đổi lại là sự chắc chắn lâu dài về tuân thủ. Các sàn có giấy phép, kiểm toán, đã đăng ký SEC/CFTC sẽ hút dòng vốn và người dùng, còn dự án dựa vào vùng xám, vận hành xuyên biên giới hay tận dụng chênh lệch pháp lý sẽ dần bị loại khỏi thị trường.

Nền tảng NFT như OpenSea có thể được miễn trừ quy định sàn chứng khoán, nhưng bắt buộc tách biệt tài sản khách hàng và công ty. Luật vạch ranh giới rõ giữa “hàng hóa số”, “tài sản hợp đồng đầu tư” và “tài sản sưu tập không phải hàng hóa”, mỗi nhóm chịu quy định riêng biệt.

Hiện chưa có đến 30 giao thức DeFi đạt doanh thu trên 100.000 USD mỗi tháng. Nguồn: Defillama

Sàn tập trung hưởng lợi nhất nhờ sự rõ ràng pháp lý, dù phải tốn chi phí tuân thủ kép với SEC/CFTC từ 10–50 triệu USD/năm. Coinbase và các sàn tuân thủ sẽ vượt trội đối thủ phi pháp lý và mở rộng tiếp cận vốn tổ chức vốn khó có được trước đây do thiếu chắc chắn về quy định.

Đạo luật Chống CBDC: Bảo vệ vị thế dẫn dắt của lĩnh vực tư nhân

Đạo luật Chống CBDC mang lại sự bảo vệ lâu dài nhất cho hệ thống thanh toán số tư nhân. Việc cấm Fed phát hành CBDC bán lẻ sẽ loại bỏ hoàn toàn cạnh tranh nhà nước trong lĩnh vực thanh toán điện tử, đem lại lợi thế cho toàn hệ sinh thái crypto tư nhân.

Các đơn vị phát hành stablecoin được bảo vệ vĩnh viễn trước cạnh tranh của chính phủ, đảm bảo stablecoin tư nhân duy trì vị thế phương tiện thanh toán điện tử chủ đạo. Quy định này thúc đẩy đổi mới tư nhân đồng thời giúp các tên tuổi lớn như Visa, Mastercard tránh rủi ro cạnh tranh CBDC. Ngân hàng cộng đồng hưởng lợi lớn nhất, đảm bảo nguồn tiền gửi và hoạt động tín dụng không bị cơ quan công quyền cạnh tranh. Luật cũng ngăn Fed đe dọa vai trò ngân hàng bán lẻ và duy trì chức năng tạo tín dụng của hệ thống ngân hàng thương mại.

Kỷ nguyên mới đi cùng cả cơ hội và chi phí tuân thủ tăng cao: ngân hàng phải đầu tư 5–20 triệu USD để phát hành/vận hành stablecoin, còn đơn vị xử lý thanh toán phải đầu tư 2–10 triệu USD nâng cấp hệ thống phòng chống rửa tiền/KYC. Khung pháp lý mới giúp quỹ hưu trí, nhà quản lý tài sản tiếp cận thị trường crypto. Sàn crypto tuân thủ quy định Hoa Kỳ sẽ nắm ưu thế thị phần so với sàn ngoại gặp áp lực chi phí tăng. Điều này giúp sàn nội địa đáp ứng pháp lý giành lợi thế thu hút dòng vốn tổ chức.

Thời kỳ “thực thi tùy tiện” của SEC dường như đã qua, CFTC sẽ trở thành cơ quan quản lý tài sản số hàng đầu. Các dự án blockchain nội địa, dịch vụ lưu ký hợp pháp và stablecoin được pháp luật thừa nhận sẽ được đánh giá lại giá trị. Tóm lại, ngành crypto từng vượt ngoài biên giới và chưa bị quản lý đang bước sang thời kỳ mới—quy tắc rõ ràng, hoạt động tuân thủ và hàng rào gia nhập cao hơn nhiều lần.

Nội bộ ngành crypto và Phố Wall phản ứng thế nào?

Ngành crypto đón nhận làn sóng lập pháp với tâm thế lạc quan. Ông Steven Goldfeder, CEO Offchain Labs (đơn vị phát triển Arbitrum), nhận định rủi ro pháp lý là yếu tố bất định lớn nhất. “Khung pháp lý đã chỉ ra cho thị trường thấy công nghệ này chắc chắn sẽ tồn tại. Nó cần quản trị thực sự—và lòng tin chỉ có thể xây dựng trong một hệ sinh thái như vậy.” Jag Kooner của Bitfinex đồng thuận, cho rằng chỉ cần Quốc hội thể hiện thiện chí lập pháp là đủ tăng niềm tin toàn thị trường, dù các đạo luật chưa thông qua.

Trong khi đó, các tập đoàn tài chính truyền thống đồng loạt nhập cuộc. Tổng giám đốc Bank of America Brian Moynihan tiết lộ ngân hàng này cân nhắc phát hành stablecoin dù chưa có lịch cụ thể. Ông tin rằng khi quy định rõ ràng, stablecoin sẽ trở thành dịch vụ phổ biến như Zelle, Venmo trong ngân hàng. CEO JPMorgan Jamie Dimon cũng thừa nhận “stablecoin là thực tế” và ngân hàng sẽ tham gia xây dựng hạ tầng liên quan. Điều này cho thấy cả doanh nghiệp crypto lẫn tập đoàn Phố Wall đều coi đây là “bước ngoặt lịch sử” chuẩn bị cho crypto gia nhập tài chính chính thống.

Kể từ khi Bitcoin ra đời, ngành crypto từng không ngừng giằng co với nhà quản lý. Hiện nay, Quốc hội được kỳ vọng sẽ mang lại lời giải toàn diện đầu tiên—vừa không bóp nghẹt, cũng không làm ngơ ngành này. Đây không là kết thúc, mà là khởi đầu mới: thời điểm ngành chuyển từ tự chủ sang vận hành theo logic thể chế, biến “viễn tây hoang dã số” thành phần không thể thiếu của hạ tầng tài chính toàn cầu.

Thông báo pháp lý:

1. Bài viết này được đăng lại từ [BLOCKBEATS], bản quyền thuộc về các tác giả gốc [BUBBLE, Lin Wanwan]. Nếu cần thắc mắc về quyền tác giả, vui lòng liên hệ Nhóm Gate Learn, chúng tôi sẽ phản hồi theo quy trình.
2. Miễn trừ trách nhiệm: Quan điểm và nhận định trong bài viết này là của tác giả, không phải tư vấn đầu tư.
3. Các phiên bản ngôn ngữ khác do Nhóm Gate Learn biên dịch. Trừ khi có Gate dẫn nguồn, vui lòng không sao chép, phân phối hoặc đạo văn các bản dịch.