New York Times: Kripto Varlıklar finansal "darbe" başlatıyor

Stablecoin'lerin ABD'nin ana akım finansal sistemine verebileceği derin etki.

Yazı: Dan Davies, Henry J. Farrell

Çeviri: BitpushNews Yanan

Amerikan kripto para çıkar grupları için bu hafta oldukça verimli geçti. "Genius Act" Senato'dan geçti ve resmi olarak "stablecoin" gibi kripto paraları yasallaştırdı. Daha dikkat çekici olanı, Başkan Trump'ın Perşembe günü "Trump" meme coin'ine ($Trump memecoin) sahip olan en üst 220 yatırımcı için özel bir akşam yemeği düzenlemiş olması. Ancak Amerika genelinde bu, kutlanacak bir hafta değil.

Stabilcoin olarak adlandırılan, ABD doları gibi geleneksel varlıklarla desteklenen bir kripto varlıktır. Trump ailesinin kripto para şirketi World Liberty Financial aracılığıyla ihraç edilen USD1 stabilcoin, tipik bir örnektir. Bu tür dijital paraların siyasi çıkarların aktarımı için kullanılması, tehlikeleri göz ardı edilemeyecek bir durumdur. Ancak daha dikkat edilmesi gereken, bunların ABD'nin ana akım finansal sistemi üzerinde yaratabileceği derin etkidir - bu risk daha gizli ve daha yıkıcıdır.

Stablecoin destekçileri, bu tür paraların Amerika'nın finansal hegemonyasını sağlamlaştıracağını iddia ediyor - Trump ise açıkça, stablecoin'in "doların küresel liderliğini daha da genişleteceğini" belirtti.

Ancak gerçekler tam tersine olabilir. Bu tür dijital para birimleri sadece doların uluslararası konumunu zayıflatmakla kalmayıp, aynı zamanda finansal dolandırıcılığı, yaptırımlardan kaçınmayı vb. teşvik edebilir ve hatta sistemik riskler doğurabilir. Daha da dikkat çekici olanı, bu para birimlerinin belki de doları küresel ticaret hesaplama aracı olarak değiştirecek başka bir para biriminin önünü açmasıdır.

World Liberty Financial şirketi, çıkardığı stablecoin'in kısa vadeli ABD Hazine bonoları, dolar mevduatları ve diğer nakit eşdeğerleri ile destekleneceğini bildirdi. Doların küresel finansal sistemin temel taşı olma rolüne benzer şekilde, stablecoin, kripto para piyasasına bir değer sabitleme standardı sağlamaya çalışıyor - hem düzenlenmiş banka hesaplarında gerçek dolarları dönüştürme maliyetinden kaçınıyor hem de geleneksel finansal sistemin birçok kısıtlamasını aşmayı hedefliyor.

Kripto para çıkar grupları, stablecoin'leri ABD'nin ana akım finansal sistemine dahil ederek kripto pazarının geleneksel finansla olan sınırlarını aşmaya çalışıyor. Bu strateji, onların iki tamamen farklı alan arasında özgürce geçiş yapmalarını sağlıyor: bir taraf, insanların çeşitli internet fenomeni coin'lerini keyfi bir şekilde speküle edebildiği yüksek volatilitedeki kripto para kumarhaneleri, diğer taraf ise varlıkların ve banka hesaplarının ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu ile Federal Mevduat Sigorta Şirketi tarafından korunduğu sıkı düzenlemelere tabi geleneksel finansal pazar.

Trump'un Beyaz Saray'a dönüşüyle birlikte, kripto para endüstrisi yeni bir gelişim fırsatı yakaladı - ancak bu sadece Trump'ın başarısı değil. Kripto paraların iki partili destek kazanmasının sebebi, hem siyasi hareket komitelerinin (PAC) büyük mali yatırımları hem de kripto paralara şüpheyle yaklaşan politikacıların peş peşe başarısız olmasıdır. (2024 yılında, kripto para endüstrisi 40 milyon dolar harcayarak, sonunda Ohio eyalet senatorü ve ünlü kripto para eleştirmeni Sherrod Brown'un yeniden seçim kampanyasını başarıyla engelledi.)

Stablecoin destekçileri, kripto paraların refahının doların uluslararası pozisyonunu pekiştireceğine inanıyor. "Genius Yasası"nın ortak önericilerinden biri olan New York Demokrat Senatörü Kirsten Gillibrand, Amerika'nın "dijital para birimi yarışında geri kalma" riskiyle karşı karşıya olduğunu uyardı. Özellikle şunu belirtti: "Avrupa ve Çin'in dijital para alanında adımlar attığını gözlerimizin önünde izliyoruz, oysa Trump yönetimi, Federal Rezerv'in dijital dolar planını engelliyor, bu da şüphesiz bizi daha da geride bırakacak."

Gillibrand, çoğu stablecoin'in ABD dolarına sabitlenmiş olması nedeniyle, ABD dolarının küresel hakimiyetinin, düzenlemeyi güçlendirerek ve bu tür dijital para birimlerini teşvik ederek güçlendirilebileceğini savunuyor. Bu argüman tamamen mantıksız değil – doların küresel hegemonyası, Amerika Birleşik Devletleri'nin ekonomik ve politik istikrarından ve inşa ettiği uluslararası ödeme ağından kaynaklanıyor. Bu üstünlük konumu, ABD'nin küresel finansal sistemin temel konumunu stratejik bir silaha dönüştürmesine izin verdi: ekonomik yaptırımlar yoluyla ABD, uluslararası finans kurumlarını "ABD'nin sevmediği müşterilere hizmet etmek" ile "doların egemen olduğu küresel finansal sisteme girmek" arasında seçim yapmaya zorlayabildi.

Kripto para sektörü, stablecoinlerin yasallaşmasının, mevcut karmaşık kripto ekosistemini - özellikle bu sistemdeki ana oyuncular, yani birçok kripto projesi ve borsa, başlangıçta dolar egemenliğinden ve hükümetin yasal parasından kaçınmak veya bunları değiştirmek için kurulmuştur - ana akım finansal sisteme resmi olarak dahil edeceğine inanıyor.

Bu durum, kripto para endüstrisi için şüphesiz büyük bir avantaj sağlarken, küresel finansal istikrar için de büyük bir risk oluşturdu. Kripto meraklılarının daha önceki iddialı sözlerine bakmak yeterli: Trump tarafından atanan "Yapay Zeka ve Kripto Para İmparatoru" David Sacks, Bitcoin gibi kripto paraların "yeni dünya parası" olmasını ve ABD'nin finansal egemenliğinin özel sektörün düzensiz rekabetiyle yer değiştirmesini umuyordu.

Kripto paraların ana akım finansal araçlar haline gelmesi, endişe verici karmaşık durumlara yol açabilir. Senato Bankacılık Komitesi Demokratik personeli, "Dahi Yasası"nın, ABD borsalarının yerel düzenlemelerden muaf offshore şirketler tarafından çıkarılan stablecoin'leri listelemelerine izin vereceğini belirtti. Eleştirmenler, şu anda dolaşımda olan ana stablecoin Tether'ın (işletme merkezi ABD yargı yetkisi dışında) suçlular ve yaptırım ihlalcileri için bir finansman kanalı haline geldiğini doğruladı. Daha da dikkat çekici olan, bazı gizli ticaret işlevine sahip "karıştırıcı hizmet" platformlarının, Kuzey Koreli hackerların yüz milyonlarca doları aklamalarına yardımcı olmakla suçlandığıdır.

Mükemmel bir düzenleyici çerçeve olsa bile, yürütme gücü kritik öneme sahiptir. ABD Adalet Bakanlığı'nın yakın zamanda çıkardığı politika kafa karıştırıcı - bir yandan Hamas ve ISIS gibi terör örgütlerinin kripto para platformlarını kullanarak para akışını gizleme ve sorgulamalardan kaçma gerçeğini kabul ederken, diğer yandan bazı platformların dava edilmekten muaf tutulduğunu duyuruyor. Ve mevcut başkanın bunu kişisel kâr aracı olarak görmesi durumunda, kötü şöhretli meme coin dolandırıcılığı (yayımcıların kamu fonlarını toplayıp kaçmaları) ile ilgili yasal sorumlulukların sorgulanma olasılığı daha da düşük.

Ve stabilcoinler hakkında en temel endişe, belki de ortaya çıkarabileceği sistemik finansal risklerdir. Geleneksel finans sisteminin sınırlarında dolaşan bu özel varlık, eşi benzeri görülmemiş bir düzenleme zorluğu getirmektedir. "Dahi Yasası"nın yapıcıları, stabilcoinlerin finansal istikrar üzerindeki etkilerinin düzenli olarak değerlendirilmesi gerektiğini önermiş olsa da, bir temel soruyu kasıtlı olarak atlamışlardır: ABD hükümeti, dolar stabilcoinleri için bir kredi garantisi sağlayacak mı?

Bu sorunun anahtarı şu: Bir stablecoin çöküşle karşılaştığında veya dolandırıcılık olduğu kanıtlandığında, hükümet müdahale etmeli mi? Eğer müdahale edilirse, bu vergi mükelleflerinin ağır borçlar altına girmesine neden olabilir - bu da "çok büyük düşemez" olan geleneksel finansal kurumların sıkı bir şekilde denetlenmesi gerektiğinin temel nedenidir.

Ancak yardım etmeyi reddedersek, bu uluslararası dolar sistemine yeni bir sistemik risk getirecektir. Pazar, hangi kuruluşların zincirleme etki ile çökebileceğini ve risk maruziyetinin ne kadar büyük olduğunu önceden tahmin edemediğinde, banka koşulları benzeri bir kriz patlak verebilir ve nihayetinde tüm finansal sistemin likidite kıtlığına düşmesine neden olabilir. Bu, düzenleyici kurumların küresel dolar piyasasının başlıca katılımcılarından yüksek bir şeffaflık talep etmesinin temel nedenidir.

Tether şirketini örnek alırsak, CEO'su açıkça uyarıcı bir senaryoyu ortaya koydu: Büyük bankaların işbirliği yapmayı reddetmesi nedeniyle Avrupa'daki stablecoin ihraççıları, fonlarını küçük ve orta ölçekli bankalarda tutmak zorunda kaldı. Ancak, eğer piyasa bu bankaların sakladığı stablecoin'lere olan güvenini kaybederse ve %20'lik bir pozisyon yoğunlaşmasıyla geri çekilme olursa, bu küçük ve orta ölçekli bankalar hemen geleneksel bankacılıkta yaşanan bir iflas krizine benzer bir durumla karşılaşacaklar.

O zaman, bu panik duygusunun tüm banka sistemine yayılmasını kim engelleyebilir? Bu rol, yeterli kurtarma kapasitesine sahip bir kurum tarafından üstlenilmelidir - ve gerçek dolar kullanılmalıdır, o sahte kripto paralar değil.

Bu, "ABD'nin bir ABD doları stablecoin'ini desteklemesi gerektiği" sorusunun yanıtlanmasının neden bu kadar zor olduğunu açıklıyor. Raporların, birçok ülkenin bankalarının dolar finansmanına olan bağımlılığını azaltmaya çalıştığını öne sürmesi şaşırtıcı değil.

Uluslararası toplum, ABD'nin stablecoin'in yasallaşmasını teşvik eden adımlarını potansiyel bir tehdit olarak görüyor. Stablecoin, ABD'nin kontrolünde yeni bir finansal araç haline geldiğinde, Washington bununla diğer ülkelerin finansal sistemlerine daha da sızabilir. Daha da endişe verici olan, dolar ile kripto para arasındaki yeni bağın, yasadışı fon akışlarının eşi benzeri görülmemiş bir ölçeğe ulaşmasına neden olabileceğidir.

Avrupa Merkez Bankası Başekonomisti Philip Lane, stablecoin'lere olan bağımlılığın finansal faaliyetlerin euro sisteminden, dolar destekli özel kripto paralara kaymasına neden olacağını ve bu durumun Avrupa'nın ABD ekonomisinin baskısı altında daha da zayıf hale geleceğini uyardı.

Avrupa Merkez Bankası, ABD'ye olan bağımlılığı azaltmayı hedefleyen Avrupa Birliği "stratejik özerklik" planının önemli bir parçası olarak dijital euro inşasını hızlandırıyor. Kamu sektörünün öncülüğünde geliştirilen bu dijital para birimi, sadece eksiksiz bir alternatif ödeme ağı sağlamakla kalmayacak, aynı zamanda yerleşik gizlilik koruma ve güvenlik mekanizmalarına da sahip olacak - bu, özel sektör stabilcoin'leri ile belirgin bir tezat oluşturuyor.

Mevcut durum, stablecoin'lerin beklenildiği gibi "ABD'nin diğer ülkeleri yakalamasına yardımcı olmak" yoluyla dolar hegemonyasını pekiştiremediğini, aksine ülkelerin dolar sisteminin kısıtlamalarından kurtulma çabalarını hızlandırdığını göstermektedir. Avrupa sadece kendi finansal koruma ağını inşa etmekle kalmıyor, aynı zamanda giderek güvenirliğini yitiren bu ABD merkezli sistemin yerini alacak tamamen yeni bir küresel alternatif oluşturmayı planlıyor; bu durum, benzersiz bir meydan okumayla karşı karşıya.

Avrupa Merkez Bankası dijital euro projesinin sorumlusunun, "uluslararası uygulama perspektifini" tartışmaya başladığı ve "her ülkenin egemenliğine saygı gösteren, sistemik riskleri azaltan, yeni gelişim fırsatları yaratan" tamamen yeni bir ödeme sistemi oluşturmayı hedeflediği belirtildi.

Ironik bir şekilde, stablecoin'ların başlangıçta, karmaşık kripto pazarını düzenlemek için doların güvenine dayanarak bir umut olarak ortaya çıkması bekleniyordu, ancak şimdi, Trump yönetiminin özel politika yönelimi ile birlikte, kripto paraların karmaşasına dolaylı yoldan aktarılabileceği görülmektedir; bu da doların hâkim olduğu geleneksel finansal sisteme sızma anlamına geliyor. Bu tersine sızma, daha derin sistemik risklerin ortaya çıkmasına neden olmaktadır.